Tarczyca jest jednym z największych gruczołów wydzielania wewnętrznego u człowieka, znajdującym się w przedniej części szyi. Hormony wytwarzane przez tarczycę są potrzebne każdej komórce naszego ciała. Jak działa tarczyca? Jak choroba tarczycy wpływa nie tylko na pracę innych narządów, ale także na samopoczucie? Objawy chorób tarczycy są ściśle związane z funkcją widzialnych przez nią hormonów. Chora tarczyca może wpływać na metabolizm powodować wiele różnych dolegliwości, w tym: powodować problemy trawienne, problemy z wagą, wpływać na stan skóry i włosów. Sprawdź, jak postępować w przypadku schorzeń tarczycy i jakie wykonać badanie tarczycy.
Co to jest niedoczynność tarczycy
Tarczyca jest gruczołem dokrewnym zlokalizowanym w dolnej części szyi. Hormony tarczycy są odpowiedzialne za regulację przemian metabolicznych w organizmie i powodują spowolnienie metabolizmu. Pierwotna niedoczynność tarczycy jest spowodowana uszkodzeniem samej tarczycy.
Najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy jest choroba Hashimoto, czyli przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, ale uszkodzenie gruczołów może być również wynikiem innych chorób o charakterze zapalnym lub czynnościowym. Wtórna niedoczynność tarczycy jest spowodowana niedoborem lub brakiem tyreotropiny.
Warto wiedzieć, że nie jest to tarczyca, a przysadka mózgowa i reguluje pracę tarczycy. Niedoczynność przysadki może powodować choroby zapalne, nowotwory lub inne uszkodzenia. Trzeciorzędowa niedoczynność tarczycy jest związana z uszkodzeniem podwzgórza i niedoborem tyreoliberyny, czyli hormonu uwalniającego tyreotropinę.
Przykładowe objawy choroby: wypadanie włosów, zwiększenie masy ciała, drażliwość, stany depresyjne, sucha skóra, niskie libido.
Niedoczynność tarczycy leczy się poprzez codzienne przyjmowanie L-tyroksyny. Ten hormon należy przyjmować raz dziennie 30 do 60 minut przed śniadaniem – wchłanianie z przewodu pokarmowego do krwiobiegu odbywa się poprzez spożywane pokarmy. Celem terapii syntetycznymi hormonami jest normalizacja poziomu TSH i korekta zaburzeń metabolicznych. W celu uregulowania masy ciała oprócz leczenia farmakologicznego konieczne jest wprowadzenie pewnych zmian w diecie i stylu życia.
Co to jest nadczynność tarczycy
Nadczynność tarczycy jest ogólnie definiowana jako stan chorobowy spowodowany zwiększoną produkcją hormonów tarczycy. Nadczynność tarczycy u mężczyzn występuje rzadziej niż u kobiet. Nadczynność tarczycy jest częścią obrazu klinicznego choroby Gravesa-Basedowa. Jest to choroba autoimmunologiczna, w której dochodzi do produkcji immunoglobulin klasy IgG. Związki te naśladują działanie TSH, czyli przysadkowego hormonu tarczycy, w wyniku czego dochodzi do pobudzenia tarczycy. Choroba Gravesa-Basedowa jest uważana za pierwotną postać nadczynności tarczycy u dzieci. Typowa jest obecność wola miąższowego.
Nadczynność tarczycy pojawia się również w chorobie Plummera. Ten stan jest inaczej nazywany toksycznym wolem guzkowym. Najprościej przedstawić je jako nieprawidłowy przerost tarczycy. Rozwijające się guzki wydzielają dodatkowe ilości hormonów, co powoduje nadczynność tarczycy. Inne możliwe przyczyny nadczynności tarczycy to: nadmierne spożycie w ciąży tyreotoksykoza i guzy przysadki wydzielające TSH. Leczenie zbyt dużymi dawkami hormonów tarczycy zaburza metabolizm w znacznie mniejszym stopniu może prowadzić do tego stanu
Objawy nadczynności tarczycy: wole tarczycowe, wytrzesz oczu, niezamierzona utrata wagi, większa potliwość, zaburzenia cyklu miesiączkowego u kobiet.
Jak wygląda badanie tarczycy
Badania tarczycy należą do grupy badań, których celem jest sprawdzenie, czy narząd tarczycy działa prawidłowo, czy produkowanych przez nią hormonów nie jest za dużo lub za dużo. Jednym z najprostszych badań jest badanie tarczycypalpacyjne, wykonywane przez endokrynologa w gabinecie lekarskim, które ma na celu wykrycie wszelkich nieprawidłowości, tj. wole, guzki itp. Zanim jednak udamy się do gabinetu endokrynologicznego, musi wykonać badanie określające stężenie hormonów we krwi. Prawidłowy wynik TSH wynosi od 0,4 do 4,0 mIU/l. Jeśli wynik TSH odbiega od normy, należy wykonać jedno badanie dla FT4, a czasami także FT3.
Jeśli lekarz podejrzewa autoimmunologiczną chorobę tarczycy, przepisze przeciwciała anty-TPO i anty-TPO. .TRAB – przeciwciała przeciwko receptorowi TSH – charakterystyczne dla choroby Graves-Basedowa, przydatne w różnicowaniu tej choroby od choroby Hashimoto.
Dowiedz się więcej o badaniu tarczycy: https://polmed.pl/badania/diagnostyka-chorob/diagnostyka-chorob-tarczycy/
Oprócz badań diagnostycznych czynności tarczycy, które wykonuje się z krwi, wykonuje się również badania tarczycyobrazowe, które obejmują przede wszystkim USG tarczycy, tomografię tarczycy i prześwietlenie klatki piersiowej. Dzięki USG tarczycy wiemy, jaka jest wielkość tarczycy, jaka jest echogeniczność, czyli czy ten narząd jest jednorodny. Scyntygrafia tarczycy może określić obecność i związek z nadczynnością tarczycy u danego pacjenta. W celu ustalenia wykonuje się prześwietlenie klatki piersiowej, jeśli tarczyca rozprzestrzenia się na część i jeśli naciska na tchawicę i przełyk. Jeśli guzek tarczycy jest podejrzany o raka, jest badany za pomocą biopsji aspiracyjnej tarczycy i oceniany pod kątem obecności komórek nowotworowych.